Programma 6 Opgave Bestuur en Dienstverlening

In programma 6 zijn in de begroting 2023-2026 geen investeringen voorzien

 Ook onze gemeente heeft het afgelopen jaar te maken gekregen met de krapte op de arbeidsmarkt. Dit heeft direct effect gehad op het realiseren van bepaalde doelstellingen. Met name op het gebied van civiele techniek, sociaal domein, burgerzaken en HR is de spoeling op de arbeidsmarkt dun waardoor het vaak lang duurt voordat vacatures zijn ingevuld en daardoor taken blijven liggen. Hierdoor neemt de werkdruk bij overige medewerkers toe en hebben we hierdoor soms lastige keuzes te maken.

Het niet tijdig invullen van vacatures en de stijging van het uurloon heeft direct effect op het budget inhuur. 
Gezien de hoeveelheid taken die de gemeenten erbij krijgen zie je landelijk ook een groei van de ambtelijke organisaties. Het effect daarvan is dat we zien dat onze medewerkers frequent worden 'gevraagd'  om elders te solliciteren voor betere arbeidsvoorwaarden waaronder een hoger salaris en beter doorgroeimogelijkheden. 

Als kleinere gemeente zijn dit vaak wel de redenen waarom medewerkers uiteindelijk bij ons vertrekken. Alles bij elkaar hebben deze ontwikkelingen ons voor keuzes gesteld binnen ons takenpakket. De verwachting is dat dit vraagstuk in 2023 zal stijgen of hooguit zal stabiliseren. Met de juiste aanpak op het gebied van strategische personeelsplanning verwachten we het komende jaar meer inzicht te krijgen in ons personeelsbestand en de mogelijkheden en onmogelijkheden van onze gemeentelijke organisatie als aantrekkelijk werkgever. De ontwikkeling vanuit de landelijke CAO worden hier eveneens in meegenomen .

Door de toenemende vorm van phishing en ransomware en op die manier het proberen wachtwoorden te achterhalen of gegevens encrypten, kan data verloren raken of in verkeerde handen komen. Ook doordat steeds meer mobiele apparaten worden gebruikt voor het uitvoeren van werkzaamheden, kunnen gegevens gestolen worden of verloren raken. Op deze apparaten kunnen gegevens staan, die  niet openbaar zijn, die kwaadwillende kunnen misbruiken.  Er is toename  van cybercriminaliteit, bijvoorbeeld de LOG4J kwetsbaarheid, en data encrypt of gestolen worden. Dit kan zorgen voor uitval of vertraagde werking van computersystemen en verlies van data.

Daarom worden inlogaccounts op naam automatisch geblokkeerd bij een tijdelijk dienstverband. Bij dienstverband voor onbepaalde tijd, wordt na ontvangst van het uitdienstformulier het login account geblokkeerd. Ook wordt afgedwongen dat wachtwoorden periodiek gewijzigd worden en moet voldoen aan eisen. Ook op intranet (VIA) worden de medewerkers regelmatig op phishing en ransomware geattendeerd.

Door de servers continu te voorzien van de laatste security patches wordt het misbruik van bekende kwetsbare lekken voorkomen. Het gebruik van een testomgeving, voordat het in productie wordt genomen, wordt uitval van productieomgeving voorkomen. Door het jaarlijks uitvoeren van een uitwijktest extern en het gebruik van de productie back-up voor de test omgeving, worden de back-up gegevens gecontroleerd

I&A Beveiligingskosten 
De gemeente krijgt steeds vaker adviezen van de Informatie BeveiligingsDienst (IBD) op het gebied van informatiebeveiliging en AVG, de adviezen zijn vaak specifiek voor de gemeente en vertrouwelijk gericht aan de contactpersoon. Deze komen voort uit ervaringen en incidenten die hebben plaatsgevonden bij rijksoverheid en lokale overheid. Om aan de adviezen opvolging te geven moet er software vervangen of ge-upgrade worden of extra software worden aangeschaft. Ook kan het noodzakelijk zijn om externe adviseurs in te huren om de gemeente hierbij te ondersteunen. Bij noodzaak en na risico afweging kan het nodig zijn dat deze adviezen direct opgevolgd moeten worden, om zo de continuïteit van de bedrijfsvoering te kunnen waarborgen.

In de loop der jaren heeft de gemeente steeds meer taken erbij gekregen waarbij het noodzakelijk is om op grote schaal privacygevoelige persoonsgegevens te verwerken. Zo is de gemeente verantwoordelijk voor jeugdzorg, werk en inkomen en zorg aan langdurig zieken en ouderen. Door de enorme digitalisering van de wereld om ons heen is het steeds makkelijker en sneller om op grote schaal persoonsgegevens te verwerken. Ook binnen de gemeente Geertruidenberg zijn steeds meer processen en systemen gedigitaliseerd en geautomatiseerd. 

De digitalisering van de processen brengt echter ook grote risico’s met zich mee. Overheidsinstanties worden steeds vaker doelwit van cybercriminaliteit. Ransomware, phishingmail en hacking zijn hier voorbeelden van. De methodes van de criminelen om onopgemerkt een gemeentelijk netwerk binnen te dringen wordt steeds geavanceerder en daardoor lastiger te traceren. De gemeente dient adequate maatregelen te treffen om te voorkomen dat onbevoegden toegang hebben tot vertrouwelijke informatie. De privacy toezichthouder, de Autoriteit Persoonsgegevens, kan boetes en dwangsommen opleggen aan organisaties die niet voldoende maatregelen hebben getroffen om datalekken te voorkomen. De hoogte van de boetes kunnen oplopen tot € 20 miljoen.

Naast de financiële risico’s levert een potentieel datalek de gemeente reputatieschade op. Reputatieschade kan optreden als de gemeente persoonsgegevens niet adequaat beschermt. Wanneer er door het ontbreken van beveiligingsmaatregelen onverhoopt een datalek optreedt, dan kan dit negatieve publiciteit opleveren met uiteindelijk reputatieschade als gevolg. Het vertrouwen van de burgers in de gemeente zal hierdoor beschadigd raken. Voorts kan een datalek grote impact hebben op het leven van de betrokkenen waarvan de persoonsgegevens gelekt zijn. Met een kopie van een identiteitsbewijs in combinatie met het BSN-nummer kunnen kwaadwillende bedrijven starten en leningen afsluiten op de naam van anderen. Door deze vorm van identiteitsfraude kunnen betrokkenen jaren negatieve gevolgen ervaren en in grootte financiële moeilijkheden raken.

Naar aanleiding van de wisseling van het College zijn er nieuwe wachtgeldverplichtingen ontstaan hiervoor is in het verleden een voorziening gevormd. Er bestaat een risico dat deze niet toereikend is