5.1. Context en aanleiding
5.1.1. Context
In 2021 is de visie Economisch domein Geertruidenberg vastgesteld, deze is tot stand gekomen in samenwerking met onze partners op de terreinen economie en toerisme. Geertruidenberg is een gemeente waar het goed wonen, werken en recreëren is en hebben de ambitie om het bedrijfsleven bij te staan in de duurzaamheidsopgave en het toekomstbestendig te maken.
De ondernemers en organisaties hebben zware jaren achter de rug. Onder andere door de coronacrisis, maar inmiddels ook door de inflatie en energiecrisis. Ondernemers worden daarnaast gevraagd om te investeren in het verduurzamen van het bedrijf.
Op het gebied van toerisme zijn mooie stappen gezet in de afgelopen jaren. De komende periode gaan we hiermee verder aan de slag, onder andere door het versterken van het merk ‘Vestingstad aan de Biesbosch’ en het stimuleren van het toeristisch ondernemerschap.
Het programma economie & toerisme beschrijft wat we gaan doen, welke rol we aannemen en hoe we dat gaan betalen. De focus ligt daarbij op de komende drie jaar. Maar deze opgave vraagt om een lange termijnvisie, zodat ook ondernemers weten waar ze aan toe zijn. Als gemeente richten wij ons op de volgende thema’s: Verbeteren vestigingsklimaat, circulaire, duurzame & innovatie economie en gastvrije gemeente.
5.1.2 Aanleiding
Met ruim 10.000 banen, zo’n 2200 bedrijven, 5 bedrijventerreinen en 2 winkelgebieden hebben we een prima uitgangspunt. De ligging aan de Bergsche Maas en snelwegen A59 en A27, op de as tussen de grote steden Rotterdam en Antwerpen is uniek. Geertruidenberg als vestingstad, gelegen nabij Nationaal Park De Biesbosch en omsloten door water biedt veel potentie als toeristisch recreatieve hotspot.
Net als elders in Nederland neemt het aantal openstaande vacatures toe door de krapte op de arbeidsmarkt. We zien ook dat veel jongeren niet terugkeren als ze de gemeente hebben verlaten om elders te studeren. Het aantal inwoners groeit beperkt. De potentiele beroepsbevolking zal daardoor nauwelijks verder stijgen.
Dit programma maakt duidelijk dat het heel belangrijk is om te blijven werken aan een gemeente waar het goed wonen, werken en recreëren is.
We kunnen dit zeker niet alleen. In dit programma lichten we onze ambitie, visie en strategie toe. We willen met name benadrukken dat we samen met onze ondernemers en partners optrekken. We kunnen en doen dit niet alleen.
5.2 Ambitie en Strategie
5.2.1 Ambitie
De centrale ambitie van dit programma is: De gemeente Geertruidenberg is gastvrij naar bezoekers, biedt een fijn leefklimaat voor de inwoners, voorziet in ruimte voor ondernemerschap en is klaar voor een duurzame & innovatieve economie.
Onze lokale bedrijven zijn de drager van onze economie, de gemeente stimuleert, faciliteert en creëert de randvoorwaarden. We richten ons op een goed vestigingsklimaat, een circulaire, duurzame & innovatieve economie en een gastvrije gemeente.
5.2.2 Strategische doelstellingen
Er zijn drie hoofddoelen voor dit programma; één voor elk van de drie thema’s.
1. Het vestigingsklimaat voor ondernemers verbeteren
We zorgen voor behoud van de lokale werkgelegenheid en zetten optimaal in op ruimtegebruik en toekomstbestendig maken van de bedrijventerreinen. Daarnaast zetten we in op compacte en complete winkelgebieden in de gemeente.
2. Een circulaire, duurzame en innovatieve economie in 2050 of eerder
We staan het bedrijfsleven bij om te komen tot een circulaire economie en faciliteren bedrijventerreinen om energieneutraal te worden. Innovatie stimuleren we en verbinden partijen met elkaar om stappen te kunnen maken.
3. De gemeente is gastvrij naar bewoners en bezoekers
We zetten in op meer toeristische bezoekers, die we langer in het gebied willen laten verblijven en die vaker terug komen naar de gemeente Geertruidenberg.
5.2.3 Maatschappelijke effecten
Vanuit de hoofddoelen, worden er per programmalijn verschillende gewenste maatschappelijke effecten geformuleerd:
1. Het vestigingsklimaat voor ondernemers verbeteren
a. Schonere, veiligere en aantrekkelijke bedrijventerreinen en winkelgebieden
b. Afname leegstand op bedrijventerreinen en winkelgebieden
c. Compacte winkelgebieden
d. Behoud werkgelegenheid en banen
2. Een circulaire, duurzame en innovatieve economie in 2050 of eerder
a. In 2050 is de Geertruidenbergse economie circulair, met als tussendoel 50% in 2030
b. De bedrijventerreinen zijn in 2050 energieneutraal
c. Meer ruimte voor innovatie vanuit bedrijven
3. De gemeente is gastvrij naar bewoners en bezoekers
a. Verhoging toeristische recreatieve werkgelegenheid
b. Stijging van het aantal toeristische overnachtingen
c. Minimaal behoud van diversiteit van culturele organisaties en evenementen
5.2.4 Strategie
Dit programma stelt de opgave centraal. Dat betekent dat we niet uitsluitend kijken wat er kan vanuit bestaande kaders, maar dat we ons de vraag stellen: wat is er nú nodig om de uitdagingen het hoofd te bieden? Hoe houden we het economisch klimaat vitaal, ontwikkelen we door en pakken we de kansen aan. Dat vraagt om politieke daadkracht, ambtelijke slagkracht en een wendbare organisatie.
We werken projectmatig en daarbij is het belangrijk om beweging te creëren. Hoewel de invloed soms beperkt is, heeft de gemeente op basis van de kaders en het stellen van randvoorwaarden de regie om de economische opgave op gang te brengen, te faciliteren en waar mogelijk te versnellen door de uitvoerdersrol te hand te nemen. De gemeente fungeert vaak als lokaal regisseur. De regisseur stuurt betrokken partijen aan, stelt heldere doelen en komt tot concrete uitvoeringsplannen. Dit betekent dat:
• Wij het bedrijfsleven betrekken, oproepen, op de verantwoordelijkheid wijzen en soms aansturen om een bijdrage te leveren en tot resultaten te komen;
• Wij partijen ondersteunen en stimuleren.
De gemeente neemt drie rollen aan binnen het programma economie. De rol van facilitator, uitvoerder of regisseur.
Op sommige thema’s heeft de gemeente veel handelingsperspectief, op andere thema’s is dat minder. Bovendien brengen we focus aan: we zetten volledig in op thema’s die kunnen zorgen voor de grootste impact. Dat betekent dat er verschil zit tussen de hoeveelheid en omvang van concrete projecten en inspanningen per thema.
5.2.5 Afbakening
Met het benoemen van de drie programmathema’s is binnen de opgave focus aangebracht, met als doel hierop vanuit een integrale aanpak te versnellen.
We benadrukken dat de werving van bedrijven naar deze regio en promotie van de regio als verblijfsgebied niet tot de opgave behoort. Deze rol is weggelegd bij andere samenwerkingspartners zoals Rewin, Regio West-Brabant, Zuiderwaterlinie.
Naast de inspanningen binnen dit programma werken we ook mee aan verschillende thema’s van andere programma’s zoals het programma Duurzaamheid en Leefbaarheid.
5.3 Aanpak
5.3.1 Programmalijnen
Dit programma bestaat uit drie programmalijnen. Iedere programmalijn heeft een eigen thema; de thema’s zijn nauw met elkaar verbonden.
1. Verbeteren vestigingsklimaat
We zorgen voor behoud van de lokale werkgelegenheid en zetten optimaal in op ruimtegebruik en toekomstbestendig maken van de bedrijventerreinen. Daarnaast zetten we in op compacte en complete winkelgebieden in de gemeente.
Om de maatschappelijke effecten te realiseren werken we o.a. aan deze inspanningen:
- Kwaliteitsverbeterplan bedrijventerreinen
- OV-hub bedrijventerreinen
- Verkenning maritieme sector op thema's onderwijs en clustering
- Startersprogramma
2. Circulaire, duurzame & innovatieve economie
We staan het bedrijfsleven bij om te komen tot een circulaire economie en faciliteren bedrijventerreinen om energieneutraal te worden. Innovatie stimuleren we en verbinden partijen met elkaar om stappen te kunnen maken.
Om de maatschappelijke effecten te realiseren werken we o.a. aan deze inspanningen:
- In beeld brengen van de rest- en vraagstromen op bedrijventerreinen
- Uitreiken Groene Pluim
- Aanbestedingsbeleid herzien
3. Gastvrij naar bezoekers
We zetten in op meer toeristische bezoekers, die we langer in het gebied willen laten verblijven en die vaker terug komen naar de gemeente Geertruidenberg.
Om de maatschappelijke effecten te realiseren werken we o.a. aan deze inspanningen:
- Verbeteren zichtbaarheid en beleefbaarheid vesting
- Uitbreiding bewegwijzering en aanlegvoorziening op het water
- Optimalisering fiets- en wandelstructuur