Programma 7 Opgave Financiën en Organisatie

7.1 Context en aanleiding

7.1.1 Context

Een financieel gezonde gemeente blijven is in deze onzekere tijden een opgave op zichzelf. Vanuit de Meicirculaire 2023 zijn de financiële vooruitzichten zeer ongunstig  voor met name de jaren 2026 en verder. Waarbij er vanuit het rijk geen duidelijkheid is of er voor 2026 en verder extra middelen bijkomen of dat er eventueel gemeentelijke taken wegvallen. De val van het kabinet maakt de onzekerheid hierover nog groter. De gemeente Geertruidenberg staat hiermee evenals de meeste andere gemeenten in Nederland dan ook voor een grote uitdaging om een reële en sluitende begroting op te stellen. We zullen daarom eerst kritisch moeten kijken naar wat we moeten doen voordat we eventueel kunnen kijken naar wat we nog méér willen doen. We zullen daarin prioriteiten durven én moeten stellen en het liefst ook nog veiligheidskleppen inbouwen om ervoor te zorgen dat we voldoende vet op de botten houden om tegenvallers op te kunnen vangen en niet alleen op de korte, maar ook op de langere termijn aan onze taken en verplichtingen te kunnen blijven voldoen.

 

Bij het opmaken van de jaarstukken  2022 hebben we helaas ook moeten constateren dat we ten aanzien van de rechtmatigheid voor inkoop/aanbesteding  steken hebben laten vallen. Hierop zullen organisatie breed de nodige inspanning moeten worden verricht om dit in de toekomst te voorkomen.

 

De relevante kaders voor het programma Financiën zijn:
*    Structureel sluitende (meerjaren-)begroting
*    Doelmatige en rechtmatige besteding van middelen

 

7.1.2 Aanleiding 

 

Een van de uitdagingen vanuit het werken met programma’s is dat er op inhoud, de te bereiken maatschappelijke effecten, keuzes gemaakt moeten worden en heroverwogen moet worden om financiële ruimte te vinden voor gewenste maatschappelijke effecten én een structureel sluitende (meerjaren) begroting. 
Het programma Financiën raakt alle programma’s. Enerzijds in het vinden van een balans in de lasten en baten van alle programma’s en anderzijds in de wijze waarop we hierop verantwoording afleggen en inzicht geven met behulp van meetbare criteria en ratio’s. De wijze waarop we een meerjarig structureel sluitende begroting aan college en gemeenteraad willen bieden vraagt om een organisatie brede aanpak met oog voor te behalen maatschappelijke effecten.

 

7.2 Ambitie en strategie 

7.2.1 Ambitie

We willen een financieel gezonde gemeente blijven door gemeenschapsgeld op een zorgvuldige, doelmatige en rechtmatige manier te besteden. Het streven blijft om structureel sluitende (meerjaren-)begrotingen op te stellen met ruimte voor tegenslagen. Waarbij de lasten en baten die we hebben moeten bijdragen aan de opgaven die we geformuleerd hebben.

 

7.2.2 Strategische doelstellingen

We hebben vijf doelstellingen geformuleerd:
1.    We zorgen voor een sluitende begroting met ruimte voor tegenslagen
2.    We hanteren vastgestelde, waaronder ook wettelijke, objectieve en meetbare criteria en ratio’s
3.    We ontsluiten de P&C-producten voor iedereen en op een eenvoudige manier
4.    We streven meer inzicht in de (financiële) voortgang van alle opgaven na
5.    We zorgen ervoor dat de bestedingen rechtmatig worden gedaan 

 

7.2.3 Maatschappelijke effecten

In deze opgave zijn twee maatschappelijke effecten die we willen bereiken gedefinieerd.
1.    De lastendruk is in balans met de ambities die vanuit alle opgaven zijn geformuleerd.
2.    Onze inwoners en partners hebben inzicht in de wijze waarop wij conform wet en regelgeving onze middelen besteden en de mate waarin we de doelen realiseren.

 

7.2.4 Strategie

Dit programma stelt de te bereiken maatschappelijk effecten centraal, waarbij de samenhang met de maatschappelijke effecten uit andere programma’s niet uit het oog worden verloren. We gaan hierbij projectmatig te werken. Elk project heeft een heldere projectopdracht, zodat duidelijk is waar we naar toe werken en wat er van een ieder in het project wordt verwacht. Een project is pas afgerond als de resultaten/ nieuwe werkwijze in de lijn is geborgd. Het programma blijft de ontwikkelingen volgen.

 

7.2.5 Afbakening

Het programma financiën is niet leidend maar complimenterend aan de andere programma’s. De keuzes uit de andere programma’s worden financieel vertaald. De consequenties en de te maken keuze komen niet alleen in dit programma tot uiting.

 

7.3 Aanpak 

7.3.1 Programmalijnen

Het programma is onderverdeeld in twee verschillende lijnen.
1.    Lastendruk is in balans met de ambities die vanuit alle opgave zijn geformuleerd
2.    Inwoners en partners hebben inzicht in de wijze waarop wij conform wet en regelgeving onze middelen besteden en de mate waarin we de doelen realiseren. 

 

Beleidsindicatoren

We monitoren afhankelijk van het thema op twee manieren: kwantitatief en kwalitatief. Voor een aantal thema’s en projecten is kwantitatieve monitoring (bijv. aantal klachten) mogelijk, voor andere thema’s is dat moeilijker. Om de maatschappelijke effecten van het programma financiën te monitoren maken we gebruik van bestaande ratio’s/KPI’s. We rapporteren over de ratio’s/KPI’s in de P&C-documenten.

 

Doel	Indicator	Bron
Lastendruk is in balans met de ambities
We zorgen voor een structureel sluitende begroting met ruimte voor tegenslagen	Kengetal structurele ruimte is groter dan 0%	Begroting/ jaarrekening
Sluitende begroting met ruimte voor tegenslagen	Solvabiliteit is groter dan 20% Weerstandsratio groter dan 1,4	Begroting/ jaarrekening/ tussentijdse raadsvoorstellen
We maken optimaal gebruik van provinciale, landelijke en Europese subsidies	% terugverdienen salariskosten subsidiemedewerker >125%	Overzicht gerealiseerde nieuwe subsidies per jaar
Gemeentelijke woonlasten zijn lager of gelijk aan het landelijk gemiddelde	% belastingcapaciteit is kleiner of gelijk aan 100%	Paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing
Onze inwoners en partners hebben inzicht in de wijze waarop we onze middelen besteden en de mate waarin we doelen realiseren
Nagaan en vaststellen welke ratio’s/KPI’s inzicht geven in de realisatie van onze doelen	Minimaal 1 indicator per doelstelling	Programmaplannen
We ontsluiten de P&C producten voor een iedereen en op eenvoudige manier	? nog te ontwikkelen
We streven meer inzicht in de voortgang van de opgaven na	? nog te ontwikkelen
We zorgen ervoor dat bestedingen rechtmatig worden gedaan	% Rechtmatigheidsfouten kleiner dan2% van de lasten incl. stortingen in reserves	jaarrekening

 

 

Er is één mutatie voor de programma onderdeel Financiën ten opzichte van de budgetten opgenomen in de begrotingswijziging Collegeakkoord van 9 februari 2023 

 

Pr	Programmalijn	Omschrijving programmalijn	Mutatie 2024		Mutatie 2025		Mutatie 2026		Mutatie 2027
P7	-	Afschaffen hondenbelasting (nieuw)	93.000	N	93.000	N	93.000	N	93.000	N
P7	-	Uitbreiding/correctie taken Buitenruimte buiten	50.000	N	50.000	N	50.000	N	50.000	N
P6		Totaal Mutaties	143.000	N	143.000	N	143.000	N	143000	N

 

 Naar aanleiding van de moties van 2022  (begroting 2023) en de eerdere motie (kadernota 2018) wordt in de begroting 2024 voorgesteld de hondenbelasting af te schaffen. De bescheiden opbrengst (0,70%) ten opzichte van de totale belastingopbrengst, in combinatie met de stijgende uitvoeringskosten maken dat deze belastingsoort eindig is. De bruto opbrengst van de hondenbelasting lag in het verleden ongeveer op € 90.000. Omdat er ook directe en indirecte kosten tegenover staan, zoals met name de kosten van de heffing en de invordering, handhaving e.d. is het netto bedrag lager. De kosten, welke worden ingeschat op € 30.000 vallen ook weg zodat in principe het netto resultaat van de afschaffing € 60.000 bedraagt. 

De trend zien we overigens bij steeds meer gemeenten in Nederland. Ter ondersteuning onderstaande cijfers:
- In 2010 kennen 308 gemeenten een hondenbelasting
- In 2020 kennen 196 gemeenten een hondenbelasting
- In 2023 kennen 136 gemeenten (= 40% van alle gemeenten) een hondenbelasting 

Onderdeel Financiën

Strategisch doel	Beleidsindicatoren
Lastendruk is in balans met de ambities
Structureel sluitende begroting met ruimte voor tegenslagen	- Kengetal structurele ruimte is groter dan 0% - Solvabiliteit is groter dan 20% - Weerstandsratio groter dan 1,4
We maken optimaal gebruik van provinciale, landelijke en Europese subsidies	- % terugverdienen salariskosten subsidiemedewerker >125%
??? Gemeentelijke woonlasten zijn lager of gelijk aan het landelijk gemiddelde	-  % belastingcapaciteit is kleiner of gelijk aan 100%
Onze inwoners en partners hebben inzicht in de wijze waarop we onze middelen besteden en de mate waarin we doelen realiseren
Criteria en ratio’s	-  Minimaal 1 indicator per doelstelling
Ontsluiting van P&C-producten	- aantal raadpleging Pepperflow
Inzicht in (financiële) voortgang van alle opgaven	-  nog ontwikkelen
Rechtmatige besteding	- % Rechtmatigheidsfouten kleiner dan2% van de lasten incl. stortingen in reserves

 

Organisatie

 

Strategisch doel	Beleidsindicatoren
We brengen in beeld hoe onze organisatie is ingericht en welke kennis en kunde we in huis hebben om de opgaven waar we voor staan het hoofd te kunnen bieden.	-       Subsidies waarop we een beroep hebben gedaan
	-       Strategische personeelsplanning
De gemeente Geertruidenberg onderscheidt zich ten opzichte van andere vergelijkbare werkgevers door in te zetten op aantrekkelijk werkgeverschap	-       Personeelsverloop
	-       Invulling vacatures
	-       Medewerkersonderzoek
We onderzoeken onze huisvesting. Voldoet het “huis van de gemeente” nog aan de vereisten op het gebied van het hybride werken, duurzaamheid en de consequenties van het werken aan maatschappelijke opgaven?	Zie nadere uitwerking in de opgave Bestuur en Dienstverlening

 

 

* cijfer 2023

Nr.	Taakveld	Naam indicator	Jaar	Waarde (Jaarrekening 2022)	Begroot 2024	Eenheid	Bron
1.	0. Bestuur en ondersteuning	Formatie	2022	7,7	7,7	Fte per 1.000 inwoners	Eigen gegevens
2.	0. Bestuur en ondersteuning	Bezetting	2022	8,1	6,8	Fte per 1.000 inwoners	Eigen gegevens
3.	0. Bestuur en ondersteuning	Apparaatskosten	2022	€ 703	€ 756	Kosten per inwoner	Eigen gegevens
4.	0. Bestuur en ondersteuning	Externe inhuur	2022	10%	10%	Kosten als % van totale loonsom + totale kosten inhuur externen	Eigen gegevens
5.	0. Bestuur en ondersteuning	Overhead	2022	11%	14%	% van totale lasten	Eigen gegevens
35.	8. Vhrosv	Gemiddelde WOZ waarde	2022	292	328 *	Duizend euro	CBS
36.	8. Vhrosv	Nieuw gebouwde woningen	2022	2,3	14,3	Aantal per 1.000 woningen	Basisregistratie adressen en gebouwen
37.	8. Vhrosv	Demografische druk	2022	74,4	74,8 *	%	CBS
38.	8. Vhrosv	Gemeentelijke woonlasten eenpersoonshuishouden	2022	738	826 *	In Euro's	COELO
39.	8. Vhrosv	Gemeentelijke woonlasten meerpersoonshuishouden	2022	834	904 *	In Euro’s	COELO

Risico's onderdeel Financiën

Risico renteschommelingen

De gemeente leent voor haar financieringsbehoefte gelden op de kapitaalmarkt. Dat is op zich ook geen probleem als de aflossing en de rente van de leningen kan worden (terug)betaald. Omdat de gemeente de begroting in meerjarenperspectief opstelt, wordt ook de renteprognose voor de toekomstige jaren (4 jaar) ingeschat. Indien blijkt dat de rente op de wereldmarkt stijgt, zal de gemeente maatregelen moeten treffen om deze rentestijging in meerjarenperspectief op
te vangen. In feite zijn er dan 2 opties. Enerzijds vergroten eigen inkomsten of anderzijds daling van voorgenomen uitgaven. Veelal is een combinatie van maatregelen de oplossing.

 

Risico precariobelasting niet kunnen innen

De gemeente heeft hoger beroep ingesteld tegen de uitspraak van de rechtbank tot gegrondverklaring van het beroep van een netbeheerder tegen de opzegging van een duurovereenkomst. Daarnaast is de netbeheerder  in cassatie gegaan tegen de uitspraak van de belastingrechter tot ongegrondverklaring van zijn beroep tegen heffing precariobelasting 2017. In het slechtste geval (hoger beroep gemeente ongegrond,  cassatie netbeheerder gegrond) betekent dit dat er geen precariobelasting meer geïnd kan worden van deze netbeheerder over de jaren 2017 t/m 2021.

 

Risico Algemene Uitkering gemeentefonds fluctueert met grote bedragen

De algemene uitkering wordt gebaseerd op een vooraf bepaald aantal maatstaven (bijv: aantal inwoners, woningen, jongeren, bijstandontvangers, woz waarde) en per maatstaf wordt een bedrag per eenheid ontvangen. Zowel de maatstaven als de eenheden zijn aan verandering onderhevig. Het Rijk hanteert bij de bepaling van de omvang van de algemene uitkering ook het principe "samen de trap op, samen de trap af". Dat wil zeggen dat als het Rijk meer uitgeeft, dat dan ook min of meer automatisch de gemeente meer uitkering ontvangen, maar andersom gaat dat ook op. Als het Rijk moet bezuinigen, wordt deze ook op de algemene uitkering gespiegeld.

In programma 7 zijn voor de periode 2024-2027 de onderstaande investeringen voorzien:

 

	Investeringsbudget 2024	Investeringsbudget 2025	Investeringsbudget 2026	Investeringsbudget 2027
Opgave 7 Financiën
Mobile devices 2024	40.000
Vervangingsinvesteringen hardware en software	20.500
Werkplek Hardware	50.000
Hybride werken, Kadernota 2024	40.000
I&A plan investeringen	50.000
Mobile devices 2025		40.000
Vervangingsinvesteringen hardware en software		20.500
Werkplek Hardware		50.000
Hybride werken, Kadernota 2024		40.000
ESX hosts tbv VDI, iedere 5 jaar		50.000
SAN tbv servers en VDI hosts/ opslag		40.000
I&A plan investeringen		50.000
Verduurzaming gemeentehuis (2e fase label A)		124.000
Ipads nieuwe raad KN 2026, iedere 4 jaar			20.000
Vervanging beter-buiten app			45.000
Geluidsinstallatie			70.000
Mobile devices 2026			40.000
Vervangingsinvesteringen hardware en software			20.500
Werkplek Hardware			50.000
Hybride werken, Kadernota 2024			40.000
I&A plan investeringen			50.000
Mobile devices 2027				40.000
Vervangingsinvesteringen hardware en software				20.500
Werkplek Hardware				50.000
Hybride werken, Kadernota 2024				40.000
I&A plan investeringen				50.000

 

 

In onderstaande tabel zijn, overeenkomstig de BBV voorschriften en gespecificeerd per taakveld, de lasten en baten van het programma opgenomen. Als gevolg van de weergave in een veelvoud van € 1.000 kunnen er in de tabel afrondingsverschillen zitten.