Programma 1 Opgave Leefbaarheid

1.1 Inleiding

Onze inwoners moeten prettig en veilig kunnen werken en leven in deze gemeente. We vinden het belangrijk dat zij de kans hebben om zelf een bijdrage leveren aan hun woon- en werkomgeving. Zodat deze goed aansluit bij hun eigen wensen en behoeften. Dit vinden we ook belangrijk voor mensen die in onze gemeente werken of deelnemen aan het verenigingsleven. 

1.2 Missie

Inwoners, bedrijven en bezoekers van de gemeente Geertruidenberg verblijven in een prettige (woon)omgeving die veilig en goed bereikbaar is, met aandacht voor groen in de buurt. Een omgeving waarbij de, duurzame, toekomst centraal staat. 
Geertruidenberg is een plek waar buurtgenoten elkaar kunnen ontmoeten, fijn met elkaar samenleven en zich op onderdelen inzetten voor de eigen wijk.

1.3 Strategische doelen en maatschappelijke effecten
Strategische doelstellingen
Binnen de opgave Leefbaarheid zijn strategische doelstellingen geformuleerd die samen de volledige opgave omvatten:
 
1.    Verbeteren sociale cohesie. 
De sociale samenhang in de wijken wordt verbeterd.

2.    Verhogen Inzet en eigenaarschap. 
Inwoners, partners, organisaties en bedrijven denken mee over de woon- en werkomgeving en gaan op onderdelen zelf aan de slag met het oppakken van initiatieven en de uitvoering daarvan.  

3.    Afstemmen Fysieke aspecten. 
Het beheren van de uitkomsten van het integraal programma openbare ruimte en daarmee de openbare ruimte duurzamer inrichten.

4.    Verhogen Veiligheid. 
Het verhogen van het gevoel van veiligheid (subjectieve veiligheid) bij inwoners en het terugdringen van meetbare misdaadcijfers (objectieve veiligheid).

5.    Verbeteren Bereikbaarheid. 
Geertruidenberg is en blijft goed en veilig bereikbaar, we investeren continu in onze bereikbaarheid.

6.    Stimuleren Vergroening. 
Geertruidenberg creëert een groene(re) klimaat adaptieve(re) leef-, werk- en verblijfsomgeving.

 Door te werken aan de beoogde maatschappelijke effecten geven we de komende jaren invulling aan de door het college vastgestelde strategische doelen. 

Wat willen we bereiken?
Verbeteren sociale cohesie
We zorgen ervoor dat iedereen fijn met elkaar kan samenleven in de wijken en dat de sociale samenhang wordt verbeterd.
Om de sociale samenhang in de verschillende wijken en buurten in onze gemeente te optimaliseren willen we de komende jaren de onderstaande maatschappelijke effecten realiseren:

 

•    Het aantal buurtactiviteiten stijgt
•    Het aantal burgerinitiatieven met een sociale component stijgt
•    We zijn vanaf 2023 minimaal 1x in de 2 weken zichtbaar in de wijk (via bijvoorbeeld een wijktafel, een bezoek door de BOA of toezichthouder)
•    Vanaf 2024 weten we welke behoeften er zijn voor sociale activiteiten in de wijk
•    Mensen ervaren minder eenzaamheid

 

Verhogen Inzet en eigenaarschap
Inwoners, partners, organisaties en bedrijven denken mee over de woon- en werkomgeving en gaan op onderdelen zelf aan de slag met het oppakken van initiatieven en de uitvoering daarvan.  
 
Op dit gebied willen we de komende jaren het onderstaande bereiken:
•    Het onderhoud in de wijk door inwoners stijgt in 2025
•    Inwoners werken vanaf 2023 mee aan oplossingen bij vragen/meldingen in de openbare ruimte en zorgen zelf voor draagvlak.
•    Inwoners en bedrijven worden vanaf 2023 uitgenodigd om mee te praten over projecten en/of herinrichting
•    Het aantal burgerinitiatieven is vanaf 2025 gestegen

 

Afstemmen fysieke aspecten
Het beheren van de uitkomsten van het integraal programma openbare ruimte en daarmee de openbare ruimte duurzamer inrichten. 
 
Het programma Openbare Ruimte is in voorbereiding. In dit programma komen aspecten aan de orde zoals de inrichting en beheer van de groenvoorzieningen. In 2023 wordt dit programma ter besluitvorming aan de gemeenteraad voorgelegd. Daarnaast willen we de komende jaren de volgende maatschappelijke effecten bereiken:

 

•    In 2024 is er een afname van klachten in de openbare ruimte
•    In 2024 is er een toename van meldingen en signalen over de openbare ruimte
•    De kwaliteit van de openbare ruimte verbetert per jaar zichtbaar
•    De waardering van de leefomgeving verbetert, mensen geven een hoger cijfer 

 

Verhogen veiligheid
Het verhogen van het gevoel van veiligheid (subjectieve veiligheid) bij inwoners en het terugdringen van meetbare misdaadcijfers (objectieve veiligheid).
 
Ons Integraal Veiligheidsbeleid wordt in 2023 aangepast en daarin nemen we een aantal te bereiken maatschappelijke effecten mee:

 

•    Afname van meldingen jeugdoverlast en meldingen vernielingen vanaf 2025
•    Afname woninginbraken vanaf 2025
•    Afname drugshandel vanaf 2025
•    Jongeren voelen zich thuis in de samenleving en zien mogelijkheden voor de toekomst
•    Inwoners voelen zich veilig om mee te doen in de digitale samenleving 
•    Duidelijke afspraken strafrecht en handhaving vanaf 2023

 

Verbeteren bereikbaarheid
Geertruidenberg is en blijft goed en veilig bereikbaar, we investeren continu in onze bereikbaarheid.
 
Het Mobiliteitsplan wordt al voorbereid en in 2023 werken we verder aan het in kaart brengen van de hotspots onveilige verkeerssituaties. We willen de komende jaren met onze inspanningen de volgende maatschappelijke effecten bereiken:

 

•    Verlaging aantal ongevallen binnen de drie kernen
•    Verlaging overlast door het verkeer
•    Verbeteren bereikbaarheid in, van en naar de gemeente Geertruidenberg
•    Onderzoek naar fietsroutes en fietsknooppunten

 

Stimuleren vergroening
Geertruidenberg creëert een groene(re) klimaat adaptieve(re) leef-, werk- en verblijfsomgeving.
 
In het kader van ons duurzaamheidsprogramma (zie ook de opgave Duurzaamheid) willen we specifieke aandacht voor de leef- en woonomgeving. Daarmee willen de onderstaande maatschappelijke effecten bereiken:

 

•    Bij het aanleggen van nieuwe straten of het aanpassen van huidige straten zorgen we ook, vanaf 2023, voor meer groen in de straat 
•    We breiden het groen in het algemeen uit (groenvlakken, bomen e.d.)

 

1.4 Inspanningen
Wat gaan we daarvoor doen?
Het vergt de nodige inspanningen om de gestelde maatschappelijke effecten binnen de opgave Leefbaarheid te bereiken. Op onderdelen is bekend welke inspanningen noodzakelijk zijn, bijvoorbeeld op het gebied van Wijkgericht SAMENwerken en het optimaliseren van de veiligheid. Hiervoor gaan we de capaciteit van wijkgericht SAMENwerken uitbreiden evenals de capaciteit van de BOA’s. In het kader van het stimuleren van vergroening zetten we in op een heggenstructuur en het kapitaliseren van het bestaande groen. Minder duidelijkheid is er ten aanzien van de inrichting van de fysieke ruimte.
 

De consequenties van het Programma Openbare Ruimte zijn nog niet in beeld gebracht. Ook de financiële gevolgen van onderzoek naar de hotspots onveilige verkeerssituaties (bijvoorbeeld de fietsveiligheid op de markt in Geertruidenberg en het  zoeken naar en mogelijk realiseren van een veilige oversteek ter plaatse van de Maasdijk als uitvloeisel van het fietspad bij de brug bij Keizersveer) zijn nog niet bekend. Evenals de uitvoering van de vergroeningsagenda. Op het moment dat de uitkomsten bekend zijn zullen wij de gemeenteraad voorstellen om, indien dit noodzakelijk is, aanvullende middelen beschikbaar te stellen. Vooralsnog nemen we voor deze onderdelen een PM post op. Ten behoeve van de maatschappelijke opgave Leefbaarheid ramen we de komende jaren de volgende extra uitgaven.

 

In 2023 is vanuit het programma Leefbaarheid invulling gegeven aan meerdere inspanningen. Dit omvat onder andere:    Het versterken van het team Wijkgericht SAMENwerken doordat de beschikbare capaciteit is ingevuld.  Daarbij is de wijktafel steviger gepositioneerd door vanaf de zomer 2x per week aanwezig te zijn in de wijk.  Hierbij wordt met name geprobeerd om buurtactiviteiten en burgerinitiatieven op te starten en daarbij de inwoners gebruik te laten maken van het beschikbare wijkbudget.  Start gemaakt met Samen sterk in uw buurt, om op lokaal niveau nog beter aan te sluiten bij de behoeften van inwoners en kansen vanuit de gemeente. Voorbereidingen voor het pilot jaar 2024. In het pilot jaar wordt in eerste instantie smal gestart, waarbij beetje bij beetje meerdere beleidsvelden aan kunnen haken.  Voor veiligheid is invulling gegeven aan extra capaciteit van de BOA's. Daarmee is het beter mogelijk om in te spelen op alledaagse actualiteiten in de openbare orde. Daarnaast wordt voor de verschillende veiligheidsdomeinen gekeken welke veiligheidsaspecten prioriteit moeten krijgen binnen de gemeente. Gestart met Duurzame Inrichting Openbare Ruimte (DIOR). In deze fase is met name geanalyseerd wat de staat van de openbare ruimte is op alle verschillende assets. Voorbeelden hiervan zijn wegen, meubilair, riolen, bomen, lichtmasten, bruggen, kabels en leidingen. Daarmee ontstaat een basis om in 2024 invulling te geven aan bijbehorende scenario's. Met deze scenario's wordt de kwaliteit en inrichting van de openbare ruimte voor de komende jaren bepaald.  We maken werk van het vergroenen van de gemeente. Dit doen we onder andere door bij onderhoudsprojecten waar mogelijk groene en klimaatadaptieve maatregelen toe te passen. Ook is in 2023 gestart met het planten van 243 bomen.  Voor mobiliteit staan de hotspots centraal en is in 2023 begonnen met de voorbereidingen van twee van deze hotspots. Met deze projecten worden verkeersknelpunten in de gemeente verholpen en de bereikbaarheid/veiligheid van de gemeente verhoogd.  Koppelkansen en laaghangend fruit voor Duurzaamheid bij beheer & onderhoud projecten.

In de onderstaande tabel wordt op hoofdlijnen een toelichting gegeven op de investeringen zoals opgenomen in het investeringsplan 2023 of in het boekjaar 2023 separaat door de gemeenteraad zijn besloten. In het jaarrekeninggedeelte is de detailinformatie van alle lopende investeringen opgenomen. 

 

Krediet omschrijving	Toelichting
21-23 Fietspad Groenendijk.	Project zit in de aanbesteding fase. Na gunning van het werk volgt de uitvoering. De uitvoering start in maart 2024. Planning is om de werkzaamheden af te ronden in Q-2 2024.
23 Strooier.	Aanbesteding, gunning en levering in 2023 afgerond. Overig budget kan vervallen.
23 Vrachtwagen vh 67-bdj-3.	Aanbesteding gestart in 2023 waarbij de gunning heeft plaats gevonden. Door lange levertijden zal hij pas afgeleverd worden in Q2 van 2024.
23 Oplaadpaal Vrachtauto.	Aanbesteding gestart in 2023 waarbij de gunning heeft plaats gevonden. Levering zal gelijktijdig met de vrachtwagen in Q2 plaats vinden.
23 OV: armaturen 2023.	In 2023 is er gestart met vervanging armaturen (LED), afronding en oplevering Q1 2024.
23 OV: lichtmasten 2023.	Eindoplevering is geweest, geen meerwerk. In 2023 is er gestart met vervanging lichtmasten, afronding en oplevering Q1 2024.
23 Skatebaan.	Project heeft vertraging opgelopen i.v.m. benodigde capaciteit van een projectleider. Nu is een projectopdracht geformuleerd en toegekend, waardoor dit bedrag in 2024 wel besteed gaat worden.

 

 

Achterstallig onderhoud wegen, infrastructurele kunstwerken, vaarwegen, havens, riolering en openbare verlichting

 

Deze (kapitaal) goederen bevinden zich in de openbare ruimte en worden dagelijks gebruikt. De goederen zijn door het dagelijks gebruik en weersinvloeden onderhevig aan slijtage. De mate waarin dit plaatsvind is locatie afhankelijk. Het risico op achterstallig onderhoud is daarom altijd aanwezig. Om het risico van achterstallig onderhoud te beperken voeren wij op regelmatige basis inspecties uit. Op basis van deze inspecties worden onderhoudsplannen gemaakt voor het planmatig onderhoud van de verschillende objecten. In deze onderhoudsplannen worden steeds de kosten voor een periode van jaar inzichtelijk gemaakt, met een door kijk van de kosten voor de periode van tien jaar. Hiermee wordt achterstallig onderhoud voorkomen en geborgd dat er voldoende middelen beschikbaar zijn voor het benodigde onderhoud. Als een object het einde van de technische levensduur bereikt heeft gaan wij over tot vervanging/rehabilitatie.

 

Aandachtspunten;

 

Met het vaststellen van het beheerplan is besloten om het wegenonderhoud conform het minimale kwaliteitsniveau Provincie Noord Brabant op onderkant  C-niveau te handhaven.  Een zorgpunt is dat veel wegen in de jaren 50, 60 en 70 zijn aangelegd en dus aan het einde van hun levenscyclus zijn. Ook door het intensiever gebruik van ons areaal verouderen de wegen in  een hoger tempo waardoor achterstallig onderhoud  constant aanwezig is.   
 

De Bergse Brug is ruim 60 jaar oud en nadert het einde van de technische levensduur. Dit jaar vindt een zogenaamde instandhoudingsinspectie van deze brug plaats. Op basis van deze inspectie zal gekeken of het mogelijk is de levensduur van deze brug te verlengen, of dat vervanging noodzakelijk is.

Het afgelopen jaar heeft er veel onderhoud plaatsgevonden aan het gemeentelijk vastgoed. Hierdoor is er van achterstand in onderhoud geen sprake meer. Vrijwel al het gemeentelijke vastgoed verkeert minimaal in conditieniveau 3. Het nieuwe MJOP is leidend als het gaat om onderhoud aan het vastgoed en zal ervoor zorgen dat de kans op achterstallig onderhoud verkleind wordt.

Dierlijke plagen
In 2023 was het risico van de Eikenprocessierups sterk afgenomen ten opzichte van het jaar daarvoor. In 2024 zullen de ontwikkelingen nauwlettend volgen en willen we onderzoeken om of het mogelijk is om het provinciaal beleid (van bestrijden naar beheersen) hierin te gaan volgen. 

Invasieve exoten
Bij openbaar groen is de opkomst van invasieve exoten zoals de Japanse Duizendknoop, Reuzenbereklauw en Waterpest.
De Japanse duizendknoop bestrijden we actief en we onderzoeken alternatieve methoden om het bestrijden chemievrij te kunnen uitvoeren. De Reuzenbereklauw en Waterpest zijn (nog) minder agressief aanwezig en hebben we onder controle.

Voor programma 1 zijn geen wettelijke beleidsindicatoren voorgeschreven .

Hoe gaan we dat meten?

 

Strategisch doel	Beleidsindicatoren	Aantal
1.     Verbeteren van de sociale cohesie	- % tevredenheid over thuis voelen in de gemeente	79.8% (2023)
	- % tevredenheid in klaar staan voor elkaar	58,9% (2023)
	- Aantal wijkbudgetten aangevraagd (t.b.v. buurtactiviteiten)	12
	-  Aantal burgerinitiatieven	22
	- Aantal acties vanuit de wijktafels	20
	- Aantal bewonerscomités	28 (2023)
2.     Verhogen inzet en eigenaarschap	- Cijfer betrekken en samenwerken	5.9 (2023)
	- Aantal onderhoudsovereenkomsten met inwoners	-
	- Aantal meldingen ideeën wijk & buurt	17 (2023)
3.     Afstemmen fysieke aspecten	- Cijfer zorg voor woon- en leefomgeving	6.6 (2023)
	- % tevredenheid in schoon en netjes	54,8% (2023)
	- Aantal meldingen afval	1295 (2023)
	- % tevredenheid over geen dingen kapot in openbare ruimte	69,1% (2023)
	- Aantal meldingen civiel openbare ruimte (wegen, riolering, groen, verlichting, voorzieningen)	2745 (2023)
	- Aantal duurzame koppelkansen benut	3
4.     Verhogen veiligheid	- % tevredenheid in veilig in de buurt	89% (2023)
	- % tevredenheid in van overlast buurtbewoners	67% (2023)
	- Aantal initiatieven voor veilige fysieke inrichting	-
	- Aantal meldingen handhaving en overlast (totaal)	1774 (2023)
5.     Verbeteren bereikbaarheid	- % tevredenheid in verkeersveiligheid	72% (2023)
	- Aantal verkeersongevallen	123
	- Aantal meldingen verkeersveiligheid	122 (2023)
	- Aantal meldingen parkeer- en verkeersoverlast	731 (2023)
6.     Stimulering vergroening	- % tevredenheid in genoeg groen	66,5% (2023)
	- % tevredenheid in onderhoud van groen	49.9% (2023)
	- Aantal meldingen groen	1092 (2023)
	- Aantal bomen (stuks)	13.321 (2023)
	- Groenonderhoud (hectare)	130 (2023)