Algemeen Milieu
Uitvoering duurzaamheidsprogramma - Energie
Voor 2023 staat een actualisering van het duurzaamheidsprogramma gepland. Sinds 2018 is er namelijk veel veranderd: we zijn onderdeel geworden van de Regionale Energie Strategie West-Brabant 1.0, hebben een Transitievisie Warmte om uit te voeren en een Nationaal Klimaatakkoord waardoor op gebied van duurzaamheid en energie de gemeente steeds meer taken krijgt. Tijd dus om de doelstellingen en projecten van het duurzaamheidsprogramma te herzien en het ambitieniveau voor de komende jaren opnieuw vast te leggen.
In de tussentijd zitten we natuurlijk niet stil. Op het gebied van energiebesparing en -opwek in de wijken, staan er voor 2023 een viertal collectieve inkoopacties gepland voor isolatiemaatregelen, zonnepanelen, (hybride)warmtepompen en isolerend glas. Verder zetten we de al bestaande bewustwordingscampagne voort via onder andere duurzaamgeertruidenberg.nl, blijven we o.a. doorgaan met de duurzaamheidslening, de subsidie voor groene daken en het afkoppelen van regenwater en zetten we de volgende stap in de zonnevelden ambitie met een beleidskader voor zonnevelden.
Regionale Energiestrategie West-Brabant (RES-WB)
De gemeenteraad heeft in 2021 de RES West-Brabant 1.0 vastgesteld. Hierin staan belangrijke uitgangspunten voor onze gemeente op het gebied van onder andere grootschalige duurzame opwek, energiebesparing en het verduurzamen van het Amer warmtenet. Voor aankomend jaar vertalen we deze uitgangspunten in een beleidskader voor zon op veld. Tegelijkertijd wordt gewerkt aan de RES-WB 2.0, waarin onder andere de warmtevraag wordt meegenomen en afspraken rondom hoe om te gaan met de netcongestie.
Aanlanding wind op zee
De Rijksoverheid heeft besloten om de productie van windenergie op zee fors te versnellen en de hoeveelheid te verhogen. Hierdoor is Geertruidenberg terug in beeld als aanlanding locatie van deze energie. We blijven daarom in gesprek met het ministerie, de netbeheerder en alle betrokken partners om onze belangen te behartigen.
Transport schaarste elektriciteitsnet
Geertruidenberg is een belangrijk knooppunt in het hoogspanningsnetwerk en het energiesysteem van Nederland. Door de verduurzaming van o.a. de industrie en de gebouwde omgeving, stijgt de vraag naar elektriciteit, terwijl de vraag naar aardgas en andere vervuilende energiedragers daalt. Voor het klimaat natuurlijk een goede ontwikkeling, maar een uitdaging voor het elektriciteitsnet. Er wordt intensief gewerkt aan het verzwaren van het net. Met name voor het station Geertruidenberg zal dit de komende jaren gevolgen hebben. Net als bij de aanlanding wind op zee blijven we in gesprek met alle relevante partners en het ministerie om de belangen van onze gemeente te behartigen.
Warmtetransitie
Na verdiepende onderzoeken naar aanleiding van de door de gemeenteraad vastgestelde Transitievisie Warmte, starten we aankomend jaar met het opstellen van de eerste Wijk Uitvoeringsplannen. Hierin maken we samen met de inwoners per wijk/buurt uitvoeringsplannen voor de warmtetransitie. Uiteraard blijft het motto: warmte die we niet verbruiken, hoeven we ook niet op te wekken, dus we blijven doorgaan met de gemeente brede inzet op het isoleren van de woningen en het besparen van energie.
Uitvoering duurzaamheidsprogramma Mobiliteit
Dekkende openbare oplaadinfrastructuur
De gemeente participeert in de concessie van de provincie Noord-Brabant waarmee deze periode (2021 – 2024) proactief laadpalen geplaatst worden. Door onze deelname aan dit project ontstaat de komende periode een dekkend netwerk van laadpalen waarmee de groei van het duurzame, elektrisch rijden kunnen faciliteren. Momenteel zijn er 32 openbare laadpalen binnen de gemeente geplaatst en operationeel. Doel is om in 2023 verder uit breiden zodat eind 2024 in totaal 150 openbare laadpunten binnen de gemeente operationeel zijn.
Bereikbaarheid met OV en fietsen verbeteren
Met betrekking tot het OV is de provincie de concessieverlener en in de basis de verantwoordelijke partij. Samen met de provincie en de concessienemer wordt jaarlijks naar de lijnvoering en het dienstregeling gekeken en eventueel gefinetuned om het OV gebruik te bevorderen. In de eerstvolgende concessie wordt ook ingezet op zero-emissie bussen. In het nieuwe Mobiliteitsplan wordt verder aandacht gegeven aan het verbeteren van ons fietsnetwerk om daarmee een aantrekkelijker alternatief voor de auto te realiseren.
Uitvoering duurzaamheidsprogramma / Klimaat
Klimaatadaptatie
In het kader van de DPRA (Deltaplan ruimtelijke Adaptatie) stelden we in 2018 een klimaatstresstest op. Uit deze test kwamen kaarten die kwetsbare gebieden voor overstroming, wateroverlast, droogte en hittestress binnen de gemeente weergeven. Naar aanleiding daarvan stellen we samen met de gemeente Drimmelen een adaptatiestrategie op in de vorm van een uitvoeringsagenda voor een klimaat bestendige gemeente. Aan deze volgens nationale wetgeving verplichte uitvoeringsagenda zijn subsidies gekoppeld vanuit rijksoverheid en provincie Noord-Brabant. Het resterende bedrag voor de maatregelen dient bijgedragen te worden door de gemeente. Deze maatregelen zullen waarschijnlijk ook besparingen met zich meebrengen voor wegen en riolering. Wanneer de raad instemt met de uitvoeringsagenda zal deze worden opgenomen in het integrale inrichtingsplan voor de openbare ruimte in Programma Openbare Ruimte.
Uitvoering duurzaamheidsprogramma / Circulaire economie
Duurzame ontwikkeling Dombosch
Dombosch heeft de doelstelling om uit te groeien tot een duurzaam bedrijventerrein en geeft invulling aan de energietransitie-opgave door te besparen op de energievraag. De huidige energie-infrastructuur te transformeren en energie op te slaan met het oog op vraag en aanbod. Daarnaast speelt Dombosch in op een circulaire economie. Wij gaan samen met ondernemers invulling geven aan deze duurzame ontwikkeling.
Duurzame Energie bedrijfsleven
Wij pakken samen met ondernemers en onderwijsinstellingen projecten op voor verduurzaming van bedrijven. Er worden informatiesessies over bijvoorbeeld een collectieve aanpak en kennisdeling georganiseerd. Ook willen we in gesprek gaan met de grotere bedrijven over hun voorgenomen CO2- reductiemaatregelen.
Personele impact
Alle extra taken die richting de gemeente zijn gekomen, bovenop het al bestaande duurzaamheidsprogramma, zorgen voor een grote druk op het personeel. In het duurzaamheidsprogramma wordt uitgegaan van een personele begroting van 3,6 fte voor de uitvoering van alle taken in 2022. Inmiddels is daar door verschillende besluiten structureel 1,6 fte van over. Voor het jaar 2022 is het team incidenteel versterkt met één extra medewerker. Deze versterking is hard nodig gebleken om alle taken uit te kunnen voeren.
Onderzoeksbureau Andersson Elffers Felix (AEF) deed in opdracht van de Raad voor het Openbaar Bestuur onderzoek naar de uitvoeringskosten van het klimaatakkoord voor gemeenten. Daaruit bleek dat voor de periode 2022-2030 voor kleine gemeente 8 tot 9 extra fte nodig zijn om aan alle taken te kunnen voldoen. Zij adviseren hiervoor een ingroeimodel voor het personeel, waarbij ieder jaar meer capaciteit wordt begroot. De Rijksoverheid heeft de conclusies van dit onderzoek grotendeels overgenomen en voor 2022 reeds €190.271,- vrijgemaakt voor de uitvoering van het klimaatakkoord in Geertruidenberg en het aantrekken van personeel.
Voor 2023 en verder is ook reeds geld gereserveerd voor ditzelfde doel. Eind 2022 volgen de exacte hoogtes van de bedragen die wij gaan ontvangen. Het voorstel is om de genoemde bijdrage van het rijk te reserveren voor het bestemde doel: het uitvoeren van het klimaatakkoord en het aantrekken van personeel. Voor 2023 gaat het dan concreet om de tijdelijke 1 fte uit 2022, structureel te maken. Zodra meer duidelijk is over de bijdragen in 2023 en de jaren daarna, zal het ingroeimodel verder worden uitgewerkt.
|
Uitvoering duurzaamheidsprogramma - Energie In 2023 heeft het vormgeven van het Programmaplan Duurzaamheid veel aandacht gekregen. Hierin staan de doelstellingen beschreven die voor de komende periode (2023-2026) van kracht zijn, met alle inspanningen die daarvoor nodig zijn. De bestaande kennis is daarin gebundeld, om zo goed mogelijk invulling te geven aan het dynamische speelveld. Jaarlijks zal een update nodig zijn. Binnen het thema energie spelen veel zaken. Centraal daarin staan: energiebesparing en de energie-infrastructuur. Voor energiebesparing is nadrukkelijk ingezet op isoleren, inkoopacties, bewustwording en witgoedacties. Dit heeft direct resultaat opgeleverd bij de inwoners van de gemeente. Voor de energie-infrastructuur worden nu belangrijke keuzes gemaakt voor de toekomst van het elektriciteitsnet en warmtenet.
Regionale Energiestrategie West-Brabant (RES-WB) In de regio vinden veel ontwikkelingen plaats op het gebied van energie. De RES speelt hierin een belangrijke rol qua kennisdeling. Wij nemen deel aan alle tafels die voor ons relevant zijn. Daarmee zijn wij op de hoogte en kunnen we tijdig sturen en bijsturen.
Aanlanding wind op zee Inmiddels neemt de aanlanding van wind op zee serieuze vormen aan. Meerdere zoeklocaties zijn in beeld, waaronder de gemeente Geertruidenberg. Andere gemeenten die deelnemen in dit overleg zijn: Moerdijk, Drimmelen en Oosterhout. We werken samen onder de naam Powerport Moerdijk.
Transport schaarste elektriciteitsnet Het wordt steeds concreter welke inspanningen nodig zijn in de energie-infrastructuur. Voor onze gemeente betreft dit tot nu toe vooral veel voorbereidende werkzaamheden en deelname aan het netwerk. Duidelijk is dat het net verzwaard moet worden en dat onze gemeente hierin een grote rol speelt in de regio.
Warmtetransitie De Wijk Uitvoeringsplannen voor de 3 meest kansrijke wijken zijn inmiddels uitgevoerd en afgerond. Daarmee is in beeld op welke manier de warmtetransitie in deze wijken mogelijk is. Duidelijk blijft ook dat besparen en isoleren altijd relevant zijn, omdat hiermee de warmtetransitie makkelijker zal gaan. Hiervoor moeten we blijven samenwerken met de inwoners en hier gaan we het komende jaar actief op inzetten.
Dekkende openbare oplaadinfrastructuur De uitbouw van elektrische laadpalen verloopt volgens plan. Ook wordt al meegedacht over een nieuwe concessie met de provincie Noord-Brabant voor na 2024.
Bereikbaarheid met OV en fietsen verbeteren In het afgelopen jaar zijn hier nog geen inspanningen op verricht.
Klimaatadaptatie Daarnaast is afgelopen jaar het proces rond de Duurzame Inrichting Openbare Ruimte (DIOR / voorheen Programma Openbare Ruimte) van start gegaan. Daarmee wordt concreet gemaakt op welke manier de openbare ruimte van de gemeente Geertruidenberg duurzamer kan worden ingericht. In 2024 volgen hier besluiten over. In de tussentijd wordt gekeken waar in huidige projecten klimaat adaptieve kansen liggen. Tot slot is een Klimaatsubsidie opgesteld in 2023, welke in 2024 van kracht is, daarmee kunnen inwoners subsidie krijgen voor klimaat adaptieve maatregelen.
Duurzame ontwikkeling Dombosch
Duurzame Energie bedrijfsleven
Personele impact Vanuit de CDOKE subsidie is rijksgeld beschikbaar om te besteden aan capaciteit voor Duurzaamheid. Daarmee komen meerdere FTE's beschikbaar, wat het mogelijk maakt om meer expertise in te zetten op de vier verschillende strategische doelen. Dit haalt de druk wat van de reguliere organisatie af. Nog niet alle capaciteit is ingezet in 2023. |