Het BBV schrijft voor dat de paragraaf betreffende het onderhoud van kapitaalgoederen ten minste de volgende kapitaalgoederen bevat:
a. wegen;
b. riolering;
c. water;
d. groen;
e. gebouwen.
Van de kapitaalgoederen wordt aangegeven:
a. het beleidskader;
b. de uit het beleidskader voortvloeiende financiële consequenties;
c. de vertaling van de financiële consequenties in de begroting en jaarrekening.
In deze paragraaf lichten wij de consequenties toe van het gekozen kwaliteitsniveau voor kapitaalgoederen binnen het beleidskader.
Algemene uitgangspunten
De gemeente beheert ongeveer 310 hectare aan openbare ruimte. Onder deze openbare ruimte vallen: wegen, riolering, waterpartijen en openbaar groen. Verder rekenen wij alle virtuele objecten (niet zichtbaar zoals kadastrale grenzen) en reële objecten (zichtbaar, zoals een bouwwerk) onder, op en boven de grond als taak toe aan de openbare ruimte. Gebouwen behoren niet tot de openbare ruimte, maar worden wel als kapitaalgoed meegenomen. Hieronder geven we voor deze kapitaalgoederen een nadere beschrijving van de wijze van beheer en onderhoud. Het beleid voor het onderhoud van de kapitaalgoederen is onder meer opgenomen in het overzicht kader stellende beleidsnota’s en beheerplannen.
Wettelijke bepalingen
Van toepassing zijn onder meer de volgende documenten, "Notitie Materiële vaste activa " (2019) en “Handreiking onderhoud kapitaalgoederen” (2020) uitgebracht door de Provincie Noord-Brabant als toevoeging op deze notitie.
Deze notities behandelen de wijze van activeren, waarderen en afschrijven van activa en het onderhoud van kapitaalgoederen. Ook zijn aandachtspunten voor de financiële verordening opgenomen. Het BBV schrijft recente beheerplannen voor. Onder een recent beheerplan wordt verstaan: maximaal vijf jaar oud. Voor het verslagleggingsjaar 2021 mag het beheerplan derhalve niet ouder zijn dan 2016. Van deze vijf jaar kan door de raad alleen gemotiveerd afgeweken worden.
Onderhoudskosten worden gemaakt om het object gedurende de levensduur op een bepaald kwaliteitsniveau te houden of weer te krijgen (naar behoren laten functioneren en een bepaalde representativiteit laten behouden). Onderhoud kan worden onderscheiden in groot onderhoud en klein onderhoud.
Klein onderhoud:
Bij klein onderhoud gaat het om dagelijkse reparaties die noodzakelijk zijn om het object in goed werkende en veilige staat te houden tegen een van te voren vastgesteld kwaliteitsniveau. Hierbij moet worden gedacht aan maatregelen die noodzakelijk zijn om het object blijvend naar behoren te laten functioneren of haar representativiteit te laten behouden. Klein onderhoud is het onderhoud dat vanaf het eerste of het lopende planjaar op een klein gedeelte van het object wordt uitgevoerd. Uitgaven lopen altijd via de exploitatie.
Groot onderhoud:
Lasten van groot onderhoud ontstaan na een langere periode van gebruik van een object als gevolg van slijtage. Groot onderhoud is in de regel gepland, periodiek voorkomend, onderhoud van veelal ingrijpende aard als gevolg van slijtage, dat op een substantieel deel van het object wordt uitgevoerd en na een langere periode van gebruik moet worden verricht.
Indien de gemeente een voorziening voor groot onderhoud heeft gevormd dienen alle uitgaven die daadwerkelijk zijn opgenomen in het beheersplan direct op deze voorziening geboekt te worden. Andere uitgaven voor groot onderhoud die niet zijn opgenomen in het onderhoudsplan, moeten ten laste van de exploitatie worden geboekt. Ook als er geen voorziening is, dienen de kosten ten laste van de exploitatie te worden geboekt.
Beleidskader- en beheersplannen
Wij werken zoveel mogelijk met beheerplannen. Deze plannen geven over meerdere jaren inzicht in onderhoudsmaatregelen en benodigde financiële middelen, om de functie van de beheerobjecten te kunnen waarborgen. In februari is een nieuw beheerplan wegen 2021-2025 en het meerjarenprogramma wegenbeheer 2021-2022 vastgesteld met de restrictie dat er naar gestreefd wordt om het integraal beheerplan “Programma Openbare Ruimte” eind 2022 aan de raad aan te bieden. De basis van dit beheerplan wegen is o.a. het door de raad vastgestelde beleidskader. Hierin stelt zij dat de CROW normen als uitgangspunt voor financieel toezicht zou moeten worden toegepast wanneer de staat van het onderhoud niet meer voldoet aan minimaal kwaliteitsniveau C.
Het beheerplan en onderhoudsniveau van de beheerobjecten (kapitaalgoederen) is maatgevend voor de uitvoering van de werkzaamheden en voor de onderhoudslasten in het betreffende jaar. Uitsluitend de geplande onderhoudslasten (die van jaar tot jaar kunnen variëren) waarvoor gespaard wordt, mogen ten laste van de voorzien worden gebracht. Met het meerjarenprogramma wegenbeheer 2021-2022 ligt het onderhoud wegenbeheer voor komende 2 jaar vast. Eventuele onderhoudslasten die niet in het beheerplan zijn opgenomen moeten rechtstreeks ten laste van de exploitatie komen
Voor Openbare Verlichting en Groen is gekozen om deze niet via een voorziening te beheersen maar de kosten rechtstreeks via de exploitatie te laten lopen. Voor Groen wordt er met bestekken gewerkt met daarin vastgelegde jaarlijkse onderhoudswerkzaamheden aan bomen, plantsoenen, gazons en dergelijke die ervoor zorgen dat de door de raad vastgestelde kwaliteitsniveaus geborgd worden.
Voor Openbare Verlichting wordt door de raad een beheerplan vastgesteld. De raad heeft ingestemd met het verlengen van beheerplan openbare verlichting tot 2023. Het huidige beleid zetten we voort en voldoet aan de wettelijke kaders. Het vastgestelde kwaliteitsniveaus is geborgd en de uitgaven passen binnen door de raad beschikbaar gestelde exploitatie en investeringsbudgetten.
In de onderstaande tabellen staan de onderhouds- en beheerplannen met het jaar van ingang van het plan en het jaar waarin het plan geactualiseerd moet worden. Een nieuw plan dient uiterlijk na 5 jaar opgesteld te worden of eerder indien er significante wijzigingen zich voordoen. Tevens is opgenomen wat het door de raad vastgestelde onderhoudsniveau is en of er een voorziening is ingesteld.
| Beleidsplan | 1e jaar | Nieuw plan | Toelichting |
| Wegbeheer | 2021 | 2025 | Voorziening onderhoud wegen |
| Infrastructurele (kunst)werken | 2019 | 2024 | Voorziening infrastructurele werken |
| Openbare verlichting | 2016 | 2023 | Alle uitgaven lopen direct via exploitatie. Geen voorziening |
| Riolering | 2017 | 2022 | Voorziening riolering |
| Baggeren / Binnenhavens | 2019 | 2024 | Voorziening Baggeren |
| Gebouwen (incl. onderwijs) | 2019 | 2024 | Voorziening gemeentelijke eigendommen |
|
Groen |
_____ | _____ | Bestekken worden jaarlijks opgesteld. Alle uitgaven lopen direct via de exploitatie. Geen voorziening |
| Beheersplan | Voorziening | Onderhoudsniveau |
| Wegbeheer | Ja | C, Nieuw plan in 2021 aangenomen |
| Infrastructurele kunstwerken | Ja | Geen onderhoudsniveau. Constructie Risicoscan (CRS) klasse 1-5 |
| Openbare Verlichting | Nee | Geen onderhoudsniveau. Alle nieuwe verlichting dient te voldoen aan Richtlijnen Openbare Verlichting 2011 (ROVL 2011) NEN3140 en NEN1010. Openbare verlichting ouder dan 2011 moet voldoen aan richtlijn OVL. |
| Riolering | Ja | Geen onderhoudsniveau - Verbreed GRP+ 25 april 2017 gemalen NEN3140 - BRL14020, riool inspectie NEN-EN 13580-2 |
| Baggeren / Binnenhavens | Ja | Geen onderhoudsniveau. Volgens beleid 1. Besluit bodemkwaliteit, 2. Kaderrichtlijn water, 3. Legger en Keur WSBD categorie A, B en C, 4. Waterwet, 5. Natuurwet. |
| Gebouwen | Ja | Basis is kwaliteitsniveau 3 'redelijke conditie', plaatselijk zichtbare veroudering, functievervulling niet in gevaar. Voor gebouwen die gesloopt of verkocht worden kan gekozen worden voor een lager kwaliteitsniveau. |
| Groen | Nee |
Geen onderhoudsniveau's . Onkruid op verharding - Centrum gebied A - Woon- en buitengebied - B |
Algemene Beleids- en beheerkaders
De landelijk geformuleerde normen en richtlijnen vormen het uitgangspunt voor de beleids- en beheerkaders. Deze wijze van werken geeft richting aan kwaliteitsniveaus en beheermethodieken en dient als referentie en toetssteen voor onze gemeentelijke normen en aanpak.
De planningen zijn en worden gericht op het voorkomen van achterstallig onderhoud en schadeclaims.
De door de raad vastgestelde kwaliteitsniveaus worden geborgd binnen de daarvoor door de raad beschikbaar gestelde budgetten. Om beter in te kunnen spelen op de beleving en de wensen van de gebruiker van de openbare ruimte wordt gewerkt in wijkteams.
Planningen
De planningen zoals deze voortkomen uit de beheerplannen, zijn conceptplanningen. We beoordelen vooraf aan de uitvoering of de aanpak noodzakelijk is. De planningen zijn in die zin dan ook dynamische documenten. Ook speelt de integrale aanpak, participatie en vraaggericht werken een bepalende rol voor de jaarlijkse planning.
Groenrenovaties en werken aan de openbare verlichting volgen meestal de straatwerkzaamheden. Deze volgen op hun beurt veelal de rioolwerkzaamheden. Ook om deze redenen kunnen we afwijken van de jaarschijfopgave uit de beheerplannen.
Integrale werkzaamheden
Voor de uitvoering van beleids- en beheertaken geldt dat deze zoveel mogelijk integraal tot stand komen. Op deze wijze nemen we bij de aanpak van een weg zo nodig ook de riolering, de openbare verlichting, het groen en verkeersmaatregelen mee.
In 2021 zijn navolgende integrale beheer- en additionele werken uitgevoerd:
- Het plaatsen van 2 overstortputten in Ottergeerde te Raamsdonksveer.
- Het “Vergroten riolering Zandheuvel” in Raamsdonksveer is in bouwteamverband uitgevoerd.
- Reconstructie “Inrichting Wingerdstraat, Klimopstraat e.o. in Raamsdonksveer is in 2021 totaal afgerond.
De navolgende integrale beheer- en additionele werken zijn in voorbereiding gegaan:
- Stadsweg en Ravelijn fase 1 is voorbereid en aanbesteed. Uitvoering start Q1 – 2022
- Afkoppelen Regentenstraat in Raamsdonk is voorbereid. Aanbesteding en uitvoering zal in 2022 plaats vinden.
Financieel kader
In de onderstaande tabellen treft u de jaarmutaties van de voorzieningen en exploitatie aan.
| Nr. | Voorziening | Stand 1-1-2021 | Toevoeging | Onttrekking | Vermindering | Stand 31-12-2021 |
| 501 | Geprogrammeerd onderhoud wegen | 191.597 | 797.000 | 0 | 274.275 | 714.322 |
| 503 | Achterstallig onderhoud wegen | 838.393 | 0 | 0 | 180.932 | 657.461 |
| 508 | Infrastructurele werken | 280.640 | 100.000 | 0 | 333 | 380.307 |
| 509 | Onderhoud gem. eigendommen | 932.753 | 365.300 | 0 | 179.142 | 1.118.911 |
| 544 | Riolering | 4.551.349 | 313.516 | 0 | 0 | 4.864.865 |
| 545 | Afvalstoffenheffing | 357.827 | 142.785 | 30.839 | 0 | 469.773 |
| Omschrijving | Primitief | Begrotingswijziging | Bedrag Begroot | Bedrag Werkelijk |
| Groen | 390.159 | 136.500 | 526.659 | 498.465 |
| Openbare Verlichting | 130.000 | 0 | 130.000 | 113.323 |
Mutaties Openbare Verlichting en Groen lopen via de exploitatie en worden daar toegelicht.
De investeringen in Openbare Verlichting worden toegelicht in Programma 1 en in jaarrekening Overzicht Baten en Lasten.